ماده 1
اسرای آزادشده به کسانی اطلاق می‌گردد که به سبب مأموریت محوله در طول جنگ تحمیلی، و در جهت دفاع از انقلاب اسلامی و استقلال و تمامیت ارضی کشور جمهوری اسلامی توسط عوامل دشمن در داخل یا خارج از کشور اسیر گردیده و پس از مقاومت دلیرانه آزاد شده باشند.ماده 2
اسرای آزادشده و مشمول قانون خدمت وظیفه عمومی در صورت سلامت روحی و جسمی در صورتیکه بیش از شش ماه در اسارت بوده‌اند از خدمت وظیفه عمومی معاف می‌گردند و در صورتی که کمتر از شش ماه اسیر باشند به میزان سه برابر مدت اسارت از مدت خدمت وظیفه آنان کسر می‌گردد و اداره وظیفه عمومی مکلف است با اعلام‌نظر بنیاد شهید نسبت به تعیین وضعیت خدمت وظیفه عمومی آنان فوراً اقدام نماید.تبصره 1: ایرانیانی که در راه دفاع از انقلاب اسلامی در خارج از ایران برای مدت 6 ماه یا بیشتر به زندان افتاده‌اند مشمول این قانون می‌باشند.
تبصره 2: افراد غیرنظامی که در بدو تهاجم نظامی دشمن بطور عادی به اسارت درآمده‌اند در صورتی که شماره اسارت داشته و در اردوگاه بوده باشند مشمول این قانون خواهند بود و در موارد تردید استعلام از وزارت اطلاعات ضروری است.
تبصره 3: اسرای آزادشده از پرداخت هرگونه وجوه اخذ شده تحت عناوین، مابه‌التفاوت، خسارات وارده و غیره ناشی از اجرای این ماده معاف بوده و صدور کارت پایان خدمت به منزله تسویه حساب نیز تلقی می‌گردد.
ماده 3
سازمان ثبت احوال کشور موظف است نسبت به صدور فوری شناسنامه جدید جمهوری اسلامی برای عموم اسرای آزادشده اقدام نماید.
ماده 4
کلیه دستگاههائی که به نحوی خانواده‌های اسراء را بر طبق آئین‌نامه و ضوابط خاص خود حمایت می‌نموده‌اند موظفند پس از آزادی اسراء تا یکسال کماکان به حمایت خود ادامه دهند.
ماده 5
اسرای آزاد شده که در جریان جنگ تحمیلی و مدت اسارت به تشخیص کمیسیون پزشکی بنیاد امور جانبازان به درجه جانبازی نائل شده‌اند یا بر اثر ضایعات ناشی از دوران جنگ و اسارت جانباز و یا از کارافتاده می‌شوند با صلاحدید مقام رهبری تحت پوشش بنیاد جانبازان قرار خواهند گرفت و مانند سایر جانبازان با آنان رفتار خواهد شد.
تبصره 1: معالجه و درمان این عده از جانبازان با اولویت از سوی بنیاد جانبازان انجام می‌گیرد.
تبصره 2: تشخیص لزوم اعزام اسرای آزادشده جانباز و بیمار به خارج از کشور بعهده کمیسیون پزشکی بنیاد جانبازان می‌باشد.
ماده 6
وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و کلیه دستگاه هائی که امکانات بهداشتی و درمانی دارند و همچنین کلیه بیمارستانها و مراکز درمانی خصوصی مکلفند حسب مورد نسبت به درمان رایگان آن دسته از اسرای آزادشده که بیمار تشخیص داده می‌شوند تا بهبودی کامل و گواهی لازم دال بر سلامت آنان را صادر نمایند. و برای کلیه اسرای آزادشده و افراد تحت تکفل آنان دفترچه تأمین خدمات درمانی همانند کارکنان مشمول قانون تأمین خدمات درمانی، (بدون پرداخت حق تأمین سرانه ماهیانه و برای استفاده تا صدور گواهی بازتوانی و یا تا زمانی که تحت مقررات درمانی دیگری قرار نگرفته باشند) صادر نمایند.
تبصره 1: هزینه خدمات ارائه شده از سوی بیمارستانها و مراکز درمانی خصوصی به اسرای آزاد شده براساس تعرفه‌های وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی از سوی وزارت مذکور پرداخت خواهد شد.
تبصره 2: اعتبار مورد نیاز اجرای این طرح همه ساله در قانون بودجه کل کشور منظور می‌شود.
ماده 7
اسرای آزاد شده که با تشخیص کمیسیون مربوطه از کارافتاده کلی شناخته شوند و در صورتی که مشمول هیچیک از قوانین و مقررات برقراری حقوق وظیفه یا مستمری از کارافتادگی جانبازان نباشند دریافت متوسط حقوق وظیفه یا مستمری از کارافتادگی جانبازان موضوع قانون برقراری مستمری درباره بیمه‌شدگانی که به علت همکاری با نیروهای مسلح… مصوب 1360/11/18 که توسط دستگاه مربوطه نسبت به آنان پرداخت می‌گردد و چنانچه مستمری مذکور کفاف زندگی آنان را ندهد دستگاه مربوطه موظف است مابه‌التفاوت را برای نیل به زندگی متعارف پرداخت نماید و سایر آزادگان بر حسب مورد مشمول قوانین و مقررات از کارافتادگی جانبازان ذیربط خواهند شد.
ماده 8
اسرای آزاد شده که قبل از اسارت در استخدام هر یک از دستگاههای مشمول این قانون بوده‌اند می‌توانند پس از آزادی تا مدت یک دهم زمان اسارت (حداقل 2 ماه و حداکثر 6 ماه) با استفاده از حقوق و مزایای مستمر استراحت نمایند.
تبصره: کلیه مرخصی‌های استحقاقی سالیانه آزادگان به نسبت مدت اسارت ذخیره می‌گردد و در صورت تمایل و درخواست فرد آزاده، معادل حقوق و مزایای مدت مذکور، به وی پرداخت می‌گردد.
ماده 9
کلیه دستگاهها موظفند نسبت به ادامه اشتغال اسرائی که آزادشده یا می‌شوند حداقل در شغل سازمانی قبل از اسارتشان و یا همطراز آن از نظر سطح حقوق و مزایا و شؤونات شغلی اقدام و امکان اشتغال به کار آزادگانی که کارمند دولت بوده و مایلند در محل سکونت فعلی خانواده خود بمانند را فراهم نمایند.
تبصره 1: در صورتی که به دلیل عدم توانائی جسمی فرد آزاده یا به دلیل اشغال پست سازمانی مربوط توسط متصدی دیگر، امکان اشتغال فرد در پست سازمانی قبلی یا همطراز آن وجود نداشته باشد، در صورت کاهش حقوق و مزایای مابه‌التفاوت حقوق و مزایای جدید با حقوق و مزایای پست قبلی بایستی به دریافتی وی اضافه گردد.
تبصره 2: در مواردی که ارتقاء به پست سازمانی جدید نیازمند دوره‌های تخصصی و آموزشی ویژه باشد دستگاه ذیربط موظف است اولویت برقراری دوره مزبور را برای آزادگان تسهیل نماید.
ماده 10
محدودیت بند الف ماده 14 قانون استخدام کشوری برای استخدام اسرای آزاد شده جهت ورود به خدمت دستگاههای دولتی الزامی نیست.
ماده 11
کلیه دستگاهها مکلفند وضعیت استخدامی اسرای آزاد شده که در هنگام اسارت در استخدام غیررسمی یا موقت داشته‌اند با درخواست کتبی آنان و تأیید دستگاه مسؤول رسیدگی به امور آزادگان به رسمی، ثابت، دائم و یا عناوین مشابه تبدیل نمایند.
ماده 12
اسرای آزادشده از لحاظ مستثنی بودن از تبصره 60 قانون بودجه سال 1364 کل کشور همانند خانواده‌های شهداء و جانبازان خواهند بود و کلیه دستگاهها موظفند از تاریخ تصویب این قانون حداقل ده درصد از پرسنل مورد نیاز خود را با رعایت ضوابط و مقررات از میان اسیران آزاد شده‌ای که نیاز به اشتغال دارند ضمن هماهنگی با بنیاد شهید تأمین نماید.
ماده 13
مدت اسارت برای عموم آزادگان اعم از اینکه قبل از اسارت در دستگاهها شاغل بوده و یا بعد از اسارت شاغل شوند با تمایل آنان به ازاء هر یکسال اسارت دو سال بعنوان سابقه خدمت رسمی و مرتبط تلقی می‌گردد و از هر لحاظ مورد محاسبه قرار خواهند گرفت و دستگاه ذینفع موظف است کسورات بازنشستگی را در قانون بودجه سال بعد پیش‌بینی و به صندوقهای بازنشستگی ذیربط پرداخت نماید.
تبصره: نحوه ارتقاء و ترفیعات آزادگان پرسنل نیروهای مسلح تابع دستورالعملی است که به تصویب ستاد فرماندهی کل قوا برسد.
ماده 14
مدت معالجه آزادگان و استراحتهای بعدی آنان طبق تجویز پزشک معالج و تأیید پزشک معتمد دستگاه محل اشتغال جزء سابقه خدمت رسمی مربوط و به عنوان حالت اشتغال تلقی و از هر لحاظ مورد محاسبه قرار خواهد گرفت.
ماده 15
آزادگانی که به درجه جانبازی نایل گشته و یا آزادگان مجروح و بیمار که تحت پوشش برنامه‌های حمایتی هستند چنانچه تا قبل از زمان بازتوانی به تشخیص کمیسیون پزشکی مشترک بنیاد شهید و آزادگان در اثر بیماریهای ناشی از زمان اسارت وفات یابند شهید تلقی و خانواده آنان تحت پوشش حمایتی بنیاد شهید قرار خواهند گرفت. در صورت فوت طبیعی یا پرداخت حق بیمه توسط دستگاه مسؤول رسیدگی به امور آزادگان از بدو اسارت به سازمان تأمین اجتماعی، از مستمری فوت و سایر مزایای تأمین اجتماعی استفاده خواهند نمود.
ماده 16
برای جذب آزادشدگان در مشاغل آزاد اعم از تولیدی (تعاونی، کشاورزی، خدماتی و…) کلیه بانکهای سراسر کشور موظفند نسبت به اعطاء وام با حداقل کارمزد و هرگونه تسهیلات بانکی اقدام نمایند.
آئین‌نامه اجرائی این ماده توسط بانک مرکزی و با همکاری دستگاه مسؤول رسیدگی به امور آزادشدگان ظرف دو ماه از تاریخ ابلاغ این قانون تهیه و پس از تصویب هیأت وزیران برای اجراء ابلاغ خواهد شد.
ماده 17
وزارت امور اقتصادی و دارائی، بانک مرکزی و شورایعالی بانکها لازم است در اعطای اعتبار به آزادگانی که تصمیم به احداث واحد تولیدی (تعاونی، خدماتی و کشاورزی) دارند اولویت قائل شده و تسهیلات لازم جهت احداث واحدهای مذکور از طریق در نظر گرفتن معافیتهای مالیاتی در پنج سال اول بهره‌برداری اقدام نماید.
ماده 18
کارفرمایان کارگاهها، کارخانجات و مؤسسات خصوصی که به نحوی از امکانات و خدمات دولتی نظیر ارز، انرژی، مواد اولیه، اعتبارات بانکی و غیره استفاده می‌نمایند موظفند آن دسته از آزادگانی را که قبل از اسارت در واحدهای آنان به کار اشتغال داشته‌اند مجدداً به کار گرفته و نسبت به غیرشاغلین در استخدام جدید برای اشتغال آنان اولویت قائل شوند.
ماده 19
وزارت امور اقتصادی و دارائی مکلف است به آزادگانی که با مشکلات مالیاتی مواجه هستند معافیت با تخفیف 50% مالیاتی اعطاء نماید.
ماده 20
اسرای آزاد شده کلیه وزارتخانه‌ها و دستگاههای مذکور در ماده 23 این قانون مکلفند با دستگاه مسؤول رسیدگی به امور اسرای آزاد شده همکاری نموده و بخشی از خدمات و امکانات خود را در زمینه‌های (درمان، توانبخشی، تهیه مسکن، ایجاد اشتغال، تحصیل، تهیه وسائل زندگی، اعطای معافیتهای عوارض و مالیاتی، اعطای وامهای ازدواج و ضروری، ایجاد واحدهای تولیدی و صنعتی، کشاورزی، خدماتی عمرانی و صنفی، ساختمانی و پایان کار، تهیه کالاهای اساسی و سهمیه‌بندی شده و مصالح ساختمانی، انجام امور حقوقی مبتلا به آنان و…) به انجام امور اسراء آزادشده تخصیص دهند. آئین‌نامه‌های اجرائی این ماده ظرف سه ماه به تصویب هیأت وزیران خواهد رسید.
ماده 21
اسرای آزادشده داوطلب استخدام در دستگاههای مذکور در ماده 23 از شرط حداقل تحصیلات مندرج در بند ج ماده 14 قانون استخدام کشوری معاف می‌باشند و با سواد خواندن و نوشتن می‌توانند استخدام شوند و دستگاههای ذیربط موظفند وسائل ادامه تحصیلات این قبیل افراد را فراهم نمایند.
تبصره: مدرک تحصیلی آزادگان از نظر استخدامی معادل یک مقطع تحصیلی بالاتر تلقی می‌شود.
ماده 22
وزارت آموزش و پرورش و وزارت فرهنگ و آموزش عالی مکلفند که با تشکیل دوره‌های فشرده کوتاه‌مدت جبران عقب‌افتادگی تحصیلی دوران اسارت آزادگان را نموده و پس از امتحانات مدرک تحصیلی لازم به آنان اعطاء نمایند. وزارتین مذکور آئین‌نامه اجرائی لازم را ظرف دو ماه تهیه و به تأیید هیأت وزیران می‌رساند.
ماده 23
کلیه وزارتخانه‌ها، سازمانها و دستگاههای قضائی ـ نهاد ریاست جمهوری ـ مجلس شورای اسلامی ـ سازمان صدا و سیما و نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران ـ مؤسسات و شرکتهای دولتی، نهادهای انقلاب اسلامی، بانکها، شرکتهای بیمه، مؤسسات و شرکتها و کارخانجات ملی شده و دارای مدیریت دولتی و تحت پوشش مؤسسات دولتی، جمعیت هلال احمر جمهوری اسلامی ایران، شهرداریها و مؤسسات تابعه و یا وابسته به آنها و کلیة شرکتها و مؤسساتی که به نحوی از بودجة عمومی دولت استفاده می‌نمایند، کلیه مؤسسات و شرکتها و کارخانجاتی که به هر نحوی از سهام یا سرمایه‌گذاری و یا کمک مالی دولت استفاده می‌نمایند و مصادره‌ای‌ها و مؤسسات واگذاری دولت به مؤسسات فرهنگی خیریه و عام‌المنفعه و همچنین مؤسساتی که شمول قانون بر آنها مستلزم ذکر نام است مشمول این قانون می‌باشند و در این قانون اختصاراً دستگاه نامیده شده است.
ماده 24
دستگاههای مذکور در ماده 23 این قانون موظفند کلیه اقداماتی را که در برنامه حمایت از اسرای آزادشده قرار می‌گیرد با هماهنگی دستگاه مسؤول رسیدگی به امور آزادگان اجراء نمایند.
ماده 25
اعتبارات لازم برای هزینه‌های مربوط به کلیه امور آزادگان از محلهای اعتبارات دفاعی ردیف 503041، برای سال جاری و برای سالهای آتی در بودجه عمومی کشور تأمین گردد.
ماده 26
اسرای آزادشده موضوع این قانون، در شمول کلیه امتیازات اعطائی (که قبلاً در قوانین و مصوبات و هیأت وزیران و سایر مقررات قانونی برای رزمندگان پیش‌بینی شده است و در این قانون به آن اشاره‌ای نشده است) خواهند بود.
تبصره: مدت اسارت اسرای آزاد شده برای احتساب امتیازات این قانون معادل دو برابر مدت حضور در جبهه محسوب می‌گردد.
ماده 27
اجرای مفاد مواد 9 و 11 مصوب و ایجاد اشتغال دولتی در ماده 19 مشروط به تأیید وزارت اطلاعات و در خصوص پرسنل کادر نیروهای مسلح مشروط به تأیید حفاظت اطلاعات ذیربط خواهد بود.
ماده 28
آئین‌نامه‌های اجرائی این قانون حسب مورد ظرف مدت دو ماه به پیشنهاد دستگاههای ذیربط و با تأیید دستگاه مسؤول رسیدگی به امور آزادگان و تصویب هیأت وزیران به مورد اجراء گذاشته می‌شود.
ماده 29
رئیس جمهور مسؤول نظارت بر حسن اجرای این قانون بوده و مسؤول ستاد رسیدگی به امور آزادشدگان را تعیین خواهد نمود.
قانون فوق مشتمل بر بیست و نه ماده و دوازده تبصره در جلسه علنی روز دوشنبه مورخ سیزدهم آذرماه یکهزار و سیصد و شصت و هشت مجلس شورای اسلامی تصویب و در تاریخ 1368/9/22 به تأیید شورای نگهبان رسیده است.
© تمامی حقوق به موسسه حسابرسی آزمون پرداز ایران مشهود (حسابداران رسمی) تعلق دارد.